«Задача — не допустить несправедливости!»

 

Интел­ли­ген­ция при­гла­ша­ет граж­дан в Аста­ну на собра­ние по ини­ци­и­ро­ва­нию рефе­рен­ду­ма. Меро­при­я­тие запла­ни­ро­ва­но на 29 сен­тяб­ря. А на днях в Интер­не­те появи­лось обра­ще­ние на казах­ском и рус­ском язы­ках, в кото­ром пояс­ня­ет­ся, поче­му назре­ла необ­хо­ди­мость про­ве­де­ния рес­пуб­ли­кан­ско­го все­на­род­но­го референдума.

 

Автор: Редак­ция

 

РЕФЕРЕНДУМ АРҚЫЛЫ БИЛІКТІҢ ХАЛЫҚПЕН САНАСУЫН ТАЛАП ЕТЕМІЗ

Ақын-жазу­шы­ларға, ғалым­дарға, жал­пы зиялыларға

Ү Н Д Е У

Дана баба­ла­ры­мыз «Жаным — арым­ның садаға­сы», деген темірқа­зық бағыт ұстанған. Ант бұзған адам­ды қатаң жаза­лаған. Бүгін­де бұл асыл дің­гек қағи­дат­тар өне­ге ретін­де қол­да­ны­стан қалып бара­ды. Бұған, бір жағы­нан, ғасыр­лар бойы ұлты­мы­зды езген, рухы­мы­зды жасы­тқан әділет­сіз тота­ли­тар­лық жүйе, екін­ші жағы­нан, қоға­мы­м­ы­здың келеңсіздік­теріне көз жұма қарай­тын, билік­тің сой­ы­лын соға­тын жал­тақ, ман­са­пқор, екі­жүзді зия­лы­сы­мақтар кінәлі. Біз осы дерт­тен ары­луға тиіспіз.

 

Үйсіз-күй­сіз, жұмыс­сыз сен­дел­ген, жағ­дайы төмен халы­қтың үлкен бөлі­гі тұй­ы­ққа тіреліп, барар жер, басар тауы қал­май рефе­рен­дум арқы­лы билік­ке өткір талап­тар қоюға мәж­бүр болып отыр. Сыбай­лас жемқор­лық, парақор­лық, заң­ды бел­ше­сі­нен басу, адам құқы­ғын тап­тау, тіл­ді, дін­ді қор­лау соңғы жыл­да­ры ашы­қтан-ашық белең алып бара­ды. Құдай­дың қаза­ққа сый­лаған жера­с­ты қазы­на бай­лы­қта­ры­ның 80 пай­ы­зын шетел ком­па­ни­я­ла­ры тонап алып кетіп жатыр. Халық кедей­шілі­гінің басты себебі — осы. Бұл — өте қатер­лі. Отпен ойнау өрт­ке айна­ла­ты­нын қазір­гі билік сезіп-біліп отыр­са да тақтан айы­рыл­мау үшін халы­қты қорқы­тып, жаза­ла­у­ға, еркін кірі­су­де, тіп­ті, мем­ле­кетқұру­шы ұлт­ты жою­дан да тай­ы­нар емес. Жеке ада­мға табы­ну­шы­лы­қты дәріп­теу, даңға­за­ла­тып жырға қосу — қара­ны көріп тұрып ақ деу қоғам­ды азды­ра­тын құбы­лыс, қазір­де сарай ақын­да­ры қап­тап кет­ті. Адам құн­ды­лы­ғы ақшаға айыр­ба­стал­ды. Билік қоғам­дағы басты құн­ды­лық адам екенін еске­русіз қал­дыр­ды. Қоғам сал ауруы­на ұшы­ра­ды. Оны сауы­қты­ру, емдеу үшін де рес­пуб­ли­ка­лық жал­пы­ха­лы­қтық  рефе­рен­дум (рух­ты ояту) қажет. Рефе­рен­дум кезін­де талай былық-шылы­қтың беті ашылады.

 

Енді осын­дай сорақы­лы­қтарға батыл қар­сы тұра ала­тын пәр­мен­ді күш — алдас­пан, қай­рат­кер  қалам­гер­лері­міздің халы­қтың сана­сын, намысын оята­тын, жігерін жани­тын, рухын көте­ретін, жалын­ды сөз­дері мен тіліп түсетін өткір қалам еркін­ді­гі қажет. Ұлт­тық мүд­де жолын­да қан­дай қиын­ды­қтан бол­са да тай­сал­май билік­ке бұқа­ра­ның мұң-мүд­десін батыл жет­кізіп, халы­қты қару­дың күші­мен басқа­руға бол­май­ты­нын тұтқа­лы орын­дағы­лар­дың зер­десіне құю — парыз. Бұл тұрғы­да әр аза­мат­тың рөлі ерекше зор болмақ.

 

Рефе­рен­ду­мға әрбір адам өз құқы­ғын қорғау үшін қаты­суға тиіс. Әділет­сіздік­ке,  билік тара­пы­нан бола­тын қысы­мға жол бер­мей­ік. Біз Сіз­дер­ді рефе­рен­дум­ның алғы­шар­тта­рын, қара­ла­тын мәсе­ле­лерін бел­гілей­тін, 29 қыр­күй­ек күні Аста­на қала­сын­да өтетін жина­лы­сқа шақы­ра­мыз. Рефе­рен­дум­ның әділет­ті өтуіне жап­пай атса­лы­сай­ық, ары­стан жүрек­ті, батыр баба­ла­ры­мы­здың ұрпақтары!

 

Мұх­тар Шаха­нов, Түр­кі әле­мінің бас ақы­ны, “Тәу­ел­сiздiк­тi қорғау” қозға­лы­сы­ның төраға­сы; Қаб­деш Жұма­ді­лов, Халық жазу­шы­сы, Мем­ле­кет­тік сый­лы­қтың иегері; Софы Сма­та­ев, ҚР мәде­ни­етіне еңбек сіңір­ген қай­рат­кер, Ала­штың халық жазу­шы­сы, ақын; Сапа­бек Әсіп, жазу­шы, қоғам қай­рат­кері; Мекем­тас Мыр­за­хме­тов, жазу­шы, Мем­ле­кет­тік сый­лы­қтың иегері, абай­та­ну­шы ғалым; Ғаб­бас Қабы­шұ­лы, жазу­шы, Халы­қа­ра­лық «Алаш» сый­лы­ғы­ның иегері; Дулат Иса­бе­ков, жазу­шы, Мем­ле­кет­тік сый­лы­қтың иегері; Назар­бек Қана­фи­яұ­лы, пуб­ли­цист, шоқан­та­ну­шы ғалым; Тұры­с­бек Кәкі­шев, жазу­шы, про­фес­сор, ака­де­мик, Тоқтар Бей­ісқұ­лов, жазу­шы, бей­ім­бет­та­ну­шы ғалым; Темір­хан Медет­бе­ков, ақын, Мем­ле­кет­тік сый­лы­ғы­ның иегері; Серік Тұрғын­бе­ков, ақын, Халы­қа­ра­лық «Алаш» сый­лы­қтың иегері, ҚР еңбек сіңір­ген қай­рат­кері; Талғат Айт­ба­ев, пуб­ли­цист-жазу­шы, қай­рат­кер; Бибі­гүл Иманға­зи­на, жазу­шы, Халы­қа­ра­лық «Алаш» сый­лы­қтың иегері; Доспан­бе­тов Ұза­қ­бай, жазу­шы, абы­лай­та­ну­шы; Нығ­мет Ерханұ­лы, «Мирас-Көк­ше» қай­ы­рым­ды­лық қоры­ның пре­зи­ден­ті; Рыс­бек Сәр­сен­бай, “Жас Алаш” газетiнiң бас редак­то­ры; Хай­рол­ла Ғаб­жа­ли­лов, Рес­пуб­ли­ка­лық “АЛАШ” тари­хи зерт­теу орта­лы­ғы­ның пре­зи­ден­тi, ғалым; Cовет­хан Ғаб­ба­сов, жазу­шы, меди­ци­на және педа­го­ги­ка ғылым­да­ры­ның док­то­ры; Мұрат Нәсіп, Қаза­қстан қолө­нер шебері; Жұмаш Кене­бай, ақын, “Таным” пiкiр­сай­ыс клу­бы­ның жетек­шісі; Мыр­зан Кен­же­бай, ақын;  Зей­нол­ла Тіле­ужа­нов, ақын; Мұқтай Қуа­ныш, ақын; Жұма­бай Доспан, «Алтын ғасыр» газетінің бас редак­то­ры; Құли­яс Табыл, жазу­шы, Қаза­қстан мәде­ни­ет қай­рат­кері; Бай­га­зин Мей­рам, тәу­ел­сіз жур­на­лист, қай­рат­кер; Ләй­лім Иманға­зи­на, Қаза­қстан мәде­ни­ет қай­рат­кері, Абай атын­дағы Опе­ра және балет теат­ры­ның режис­сері; Жұма-Назар Сомжүрек, жазу­шы­лар одағы­ның мүше­сі, ақын, әде­би­ет сын­шы­сы; Қамал­бай Мар­да­нов, фило­со­фия ғылым­да­ры­ның док­то­ры, про­фес­сор; Жеңіс Беген­ба­ев, бел­сен­ді аза­мат, Сәлім Өте­нов, заң­гер; Болат Темір­ба­ев, ұлт­жан­ды аза­мат; Қоны­с­бай Әубәкіров, «Ақ Орда» мүше­сі; Бал­хаш Наха­нов, «Ақ Орда» ақсақал­дар қоға­мы­ның мүше­сі; Той­шы­бек Иіпұ­лы, «Ақ Орда» мүшесі.

 

ЧЕРЕЗ РЕФЕРЕНДУМЫ ПОТРЕБУЕМ, ЧТОБЫ ВЛАСТЬ СЧИТАЛАСЬ С НАРОДОМ

ОБРАЩЕНИЕ

к  поэтам и писа­те­лям, уче­ным, всей интеллигенции

Наши муд­рые пред­ки при­дер­жи­ва­лись мне­ния “Моя душа — жерт­ва моей сове­сти”. Чело­ве­ка, нару­шив­ше­го клят­ву, стро­го нака­зы­ва­ли. Ныне эти дра­го­цен­ные прин­ци­пы посте­пен­но ухо­дят из упо­треб­ле­ния в виде поло­жи­тель­ных при­ме­ров. В этом винов­ны, с одной сто­ро­ны,  неспра­вед­ли­вая тота­ли­тар­ная систе­ма, кото­рая века­ми дави­ла нашу нацию,  дово­ди­ла до уны­ния наш дух, с дру­гой сто­ро­ны, бояз­ли­вая, тще­слав­ная и дву­лич­ная интел­ли­ген­ция, закры­ва­ю­щая гла­за на про­бле­мы обще­ства и ока­зы­ва­ю­щая услу­гу лишь вла­сти. Мы долж­ны изба­вить­ся от это­го недуга.

 

Боль­шая часть без­дом­но­го и без­ра­бот­но­го насе­ле­ния нахо­дит­ся в без­вы­ход­ном поло­же­нии: им неку­да идти и они вынуж­де­ны с помо­щью рефе­рен­ду­ма поста­вить вла­сти кон­крет­ные тре­бо­ва­ния. Совер­шен­но откры­ты­ми ста­ли кор­руп­ция, взя­точ­ни­че­ство, дав­ле­ние на закон, на пра­ва чело­ве­ка, оскорб­ле­ние язы­ка и религии.

80 про­цен­тов под­зем­но­го богат­ства казах­ско­го наро­да, дарен­но­го богом, загра­нич­ные ком­па­нии гра­бят и уво­зят с собой. Глав­ная при­чи­на бед­но­сти наро­да в этом. Это — очень опас­но. Нынеш­няя власть зна­ет, что игры с огнем пре­вра­ща­ют­ся в пожар, но что­бы не лишить­ся крес­ла, она и даль­ше про­дол­жа­ет пугать и нака­зы­вать народ, не боясь даже уни­что­жить госу­дар­ство, обра­зу­ю­щую нацию. Пре­воз­не­се­ние куль­та лич­но­сти, вос­пе­вать, счи­тать чер­ное белым, явле­ние, совра­ща­ю­щее обще­ство ныне при­двор­ных поэтов, не счесть. Чело­ве­че­ская цен­ность обме­ни­ва­ет­ся на день­ги. Власть не учи­ты­ва­ет, что глав­ная цен­ность — это чело­век. Обще­ство пара­ли­зо­ва­лось. Для того что­бы его изле­чить, (про­бу­дить дух) нужен рес­пуб­ли­кан­ский все­на­род­ный рефе­рен­дум. Во вре­мя рефе­рен­ду­ма откро­ют­ся все беспорядки.

 

Что­бы про­ти­во­сто­ять таким несу­раз­ным казу­сам, нуж­на сила: а имен­но — пла­мен­ная речь дея­тель­ных, энер­гич­ных писа­те­лей, кото­рые смо­гут про­бу­дить обще­ствен­ное созна­ние и честь, даю­щую воз­мож­ность наро­ду вос­пря­нуть духом, и, конеч­но же, сво­бо­да само­вы­ра­же­ния. Какие бы труд­но­сти не воз­ник­ли на пути к наци­о­наль­но­му инте­ре­су, необ­хо­ди­мо неустан­но дово­дить до вла­стей тре­бо­ва­ния, прось­бы наро­да и дока­зать выше­сто­я­щим орга­нам, что нель­зя управ­лять наро­дом с помо­щью ору­жия. В этой свя­зи роль каж­до­го граж­да­ни­на особенна.

 

Каж­дый чело­век дол­жен участ­во­вать в рефе­рен­ду­ме для того, что­бы защи­тить свои пра­ва. Наша зада­ча — не допу­стить неспра­вед­ли­вость и дав­ле­ние со сто­ро­ны вла­стей. Поэто­му мы при­гла­ша­ем Вас 29 сен­тяб­ря на собра­ние в горо­де Аста­на, в кото­ром будут опре­де­лять­ся поря­док орга­ни­за­ции и вопро­сы, выно­си­мые на рефе­рен­дум. Давай­те при­ло­жим все силы и ста­ра­ния, что­бы рефе­рен­дум про­шел спра­вед­ли­во, и вне­сем свой вклад в память нашим силь­ным, отваж­ным пред­кам и буду­щим потомкам!

 

Мух­тар Шаха­нов, извест­ный поэт тюрк­ско­го наро­да, пред­се­да­тель дви­же­ния “За сохра­не­ние неза­ви­си­мо­сти”; Каб­деш Жума­ди­лов, Народ­ный писа­тель, лау­ре­ат Госу­дар­ствен­ной пре­мии; Софы Сма­та­ев, заслу­жен­ный дея­тель Рес­пуб­ли­ки Казах­стан, Народ­ный писа­тель Алаш, поэт; Сапа­бек Асип, писа­тель, обще­ствен­ный дея­тель; Мекем­тас Мыр­за­хме­тов, писа­тель, лау­ре­ат Госу­дар­ствен­ной пре­мии; уче­ный аба­е­вед; Габ­бас Кабы­шу­лы, писа­тель, лау­ре­ат меж­ду­на­род­ной пре­мии «Алаш»; Дулат Иса­бе­ков, писа­тель, лау­ре­ат Госу­дар­ствен­ной пре­мии; Назар­бек Кана­фи­я­у­лы, пуб­ли­цист, уче­ный шока­но­вед; Туры­с­бек Каки­шев, писа­тель, про­фес­сор, ака­де­мик, Ток­тар Бей­іску­лов, писа­тель, уче­ный бей­ім­бе­то­вед; Темір­хан Медет­бе­ков, поэт, лау­ре­ат Госу­дар­ствен­ной пре­мии; Серік Тур­гын­бе­ков, поэт, , лау­ре­ат меж­ду­на­род­ной пре­мии «Алаш»; заслу­жен­ный дея­тель Рес­пуб­ли­ки; Тал­гат Айт­ба­ев, писа­тель-пуб­ли­цист, дея­тель; Биби­гуль Иман­га­зи­на, писа­тель, лау­ре­ат меж­ду­на­род­ной пре­мии «Алаш»; Доспан­бе­тов Узак­бай, писа­тель, абы­лай­о­вед; Ныг­мет Ерха­ну­лы, пре­зи­дент бла­го­тво­ри­тель­но­го фон­да «Мирас-Кок­ше»; Рыс­бек Сар­сен­бай, глав­ный редак­тор газе­ты “Жас Алаш”; Хай­рол­ла Габ­жа­ли­лов, пре­зи­дент рес­пуб­ли­кан­ско­го исто­ри­че­ско-иссле­до­ва­тель­ско­го цен­тра “АЛАШ”, уче­ный; Cовет­хан Габ­ба­сов, писа­тель, док­тор меди­цин­ских и педа­го­ги­че­ских наук; Мурат Насип, мастер руко­де­лия Казах­ста­на; Жумаш Кене­бай, поэт, руко­во­ди­тель дис­кус­си­он­но­го клу­ба “Таным; Мыр­зан Кен­же­бай, поэт;  Зей­нол­ла Тле­ужа­нов, поэт; Мук­тай Куа­ныш, поэт; Жума­бай Доспан, глав­ный редак­тор газе­ты «Алтын ғасыр; Кули­яс Табыл, писа­тель, заслу­жен­ный дея­тель куль­ту­ры РК; Бай­га­зин Мей­рам, неза­ви­си­мый жур­на­лист, дея­тель; Лай­лим Иман­га­зи­на, заслу­жен­ный дея­тель куль­ту­ры РК; режис­сер Теат­ра опе­ры и бале­та име­ни Абая; Жума-Назар Сомжу­рек, член обще­ства писа­те­лей, поэт, лите­ра­тур­ный кри­тик; Камал­бай Мар­да­нов, док­тор фило­соф­ских наук, про­фес­сор; Женис Беген­ба­ев, актив­ный граж­да­нин, Салим Оте­нов, юрист; Болат Темир­ба­ев, пат­ри­от сво­ей нации, граж­да­нин; Коны­с­бай Ауба­ки­ров, член «Ак Орды»; Бал­хаш Наха­нов, член обще­ства ста­рей­шин «Ак Орда»; Той­шы­бек Иипұ­лы, член «Ак Орды».

 

Источ­ник: Груп­па «Референдум.kz» в Facebook