Халықты ашындырмаңыздар, мырзалар!

Халы­қты ашын­дыр­маңы­здар, мырзалар!

ҚР пре­зи­ден­ті Н.Назарбаевқа
Бас про­ку­рор Ж.Асановқа
Жоғарғы сот төраға­сы Қ.Мәмиге
ІІМ мини­стрі Қ.Қасымовқа

Үндеу хат
Құр­мет­ті мырзалар!

Біз сіз­дер­ге төмен­де­гі жағ­дай­лар­ды мәлім­дей­міз және ойла­нып әре­кет ету­леріңізді сұрай­мыз. Жер кодексіне енгізіл­ген түзе­ту­лер мен қосым­ша­лар­дан дау шықты. Ол барған сай­ын үдеп бара­ды. Оның билік пен халық ара­сын­дағы текетірес­ке ұла­су қау­пі төнді.
Пре­зи­дент мыр­за, Сіздің жари­я­лаған мора­то­рий­іңіз бен үкі­мет­ке тап­сы­рып құрғы­зған Жер тура­лы комис­си­яңыз осы мәсе­лені оңтай­лы шешу­ге сеп­те­суі тиіс еді. Заңға қар­сы­лық біл­дір­ген халы­қты тыны­штан­ды­ру, түсінік жұмыста­рын жүр­гі­зу мақ­са­тын­дағы бұл шара­ла­ры­ңыз құр­ды­мға кете баста­ды. Бірін­ші­ден, комис­сия құра­мын­да жұрт­шы­лық тара­пы­нан ұсы­ны­лған өкіл­дер жет­кіліксіз. Шешім қабыл­да­уда бір­жаққа басым­ды­лық беріледі. Екін­ші­ден, құқық қорғау орган­да­ры­ның бел­сен­ді аза­мат­тарға күш көр­се­туі, заң­сыз әре­кет­тер­ге баруы билік­ке сенім­сіздік­ті одан әрі ұлғайт­ты. Мұның бәрі «Бір­лесіп мәміле­ге келуді емес, жасан­ды, жалаң наси­хат­пен және күш­теу жолы­мен халық қала­маған заң­ды өткіз­гілері келеді» деген пікір туғы­зды. Ал сенім­ді жоғал­тқан, нара­зы­лы­қты өршіт­кен жер­де ортақ мәміле­ге келу мүм­кін емес.
«Билік­тің қай­нар көзі – халық» екен­ді­гін еле­ме­ушілік­тің, оны тек сөз жүзін­де қал­ды­рып, іске асыр­маудың сал­да­ры­нан осын­дай келеңсіздік­тер орын алды. ҚР Кон­сти­ту­ци­я­сы­на, Аза­мат­тық және сая­си құқы­қтар жөнін­де­гі Қаза­қстан қол қой­ған Халы­қа­ра­лық пак­ті­ге сәй­кес аза­мат­тар­дың бей­біт жиын­дарға, шеру­лер­ге, демон­стра­ци­я­ларға қаты­суға толық құқы бар. Алай­да біздің елі­міз­де аза­мат­тар құқы­ғын аяқ асты ететін, Ата-заңы­мы­зға қай­шы келетін шек­те­улер қой­ы­лған. Тая­у­да Бірік­кен Ұлт­тар Ұйы­мы осы мәсе­ле­ге сіз­дер­дің назар­ла­ры­ңы­зды ауда­рып, алаң­да­у­шы­лық біл­дір­ді. Соған қара­ма­стан мем­ле­кеті­міздің абы­рой­ын түсіретін сорақы әре­кет­тер күн өткен сай­ын көбей­іп бара­ды. Үсті­міз­де­гі жылғы 21 мамыр­да бүкілқа­за­қстан­дық бей­біт жиын­дар өткі­зу тура­лы жұрт­шы­лық баста­ма көтер­ді. Қала­лар­дағы әкім­дік­тер әртүр­лі сыл­та­у­лар­мен митинг өткізу­ге рұх­сат етер емес. Жер­ді сатуға және шетел­дік­тер­ге жалға беру­ге халы­қтың нелік­тен нара­зы екен­ді­гін бас­шы­лар­дың есті­гісі келмейді.
Халы­қтың үнін өшіру­ге, қар­сы пікір­лер­ді тұн­шы­қты­руға күш жұм­саған, қуғын- сүр­гін­ді әдет­ке айнал­ды­рған билік­тің ғұмы­ры ұза­ққа бар­май­ды. Оның соңы жақ­сы­лы­қ­пен аяқтал­май­ды. Бұры­нғы­ла­рын айт­паған­да, соңғы жыл­дар­дағы Сири­ядағы, Укра­и­на­дағы мысал­дар соған куә. Олар­ды сіз­дер де жақ­сы білесіз­дер, тек басқа мағы­на­да түсін­дір­ген­ді қалай­сыздар. Билік­ті сақтап қалу­дың жолы – нара­зы­лық митин­гілерін өткіздір­мей тастау, ол үшін жұрт­ты үрей­лен­діріп, бел­сен­ді аза­мат­тар­ды қуғын­дау емес! Халы­қтың өз пікірін біл­діруіне мүм­кін­дік туғы­зып, оның талап – тіле­гін тың­дау, орын­да­уға жұмы­лу, мүм­кін бол­ма­са – тіке­лей тіл­де­су арқы­лы түсін­ді­ру ғой. Қаза­қстан халқын демо­кра­ти­яға бей­ім­сіз, түсі­нуі қиын, сотқар мінезді деп ешкім де айта алмай­ды. Өз халқын үрей­де ұстағы­сы келетін­дер – дик­та­тор­лар. Сіз­дер мем­ле­кет­ті басқа­ру­дың өрке­ни­ет­ті жолын таң­даған­ды­қта­ры­ңы­зды іспен көр­се­тетін сын саға­ты туды. Жаңаө­зен қасіретінің қай­та­ланға­нын біз қала­май­мыз. Оққа ұшқан­дар­дың – қаза тапқан­дар мен жара­ланған­дар­дың және жазы­қ­сыз сот­талған­дар­дың, қуда­лау көр­ген­дер­дің бәрі үшін жау­ап­ты адам­дар бола­ды. Олар да жаза­сыз қал­май­ды. Қай­та­ланған қасірет­ке халық көм­бістік­пен қара­май­ды және оны кешір­мей­ді. Сіз­дер­дің бәріңіздің бала­ла­ры­ңыз, неме­ре­леріңіз бар. Бүгін­гі қателік­теріңіз солар­дың келе­ше­гіне бал­та шаппасын.
Жерін қорға­уға әзір тұрған халы­қты қадір­леу, қастер­леу керек! Еңсесін езген, олар­дан жау жасаған ұты­ла­ды. Халы­қтың өзі мем­ле­кет­ті­гі­мізді, тәу­ел­сізді­гі­мізді, жері­міздің тұта­сты­ғын сақта­уға жана­шыр­лық таныт­ты. Қауіп­ті сезін­ді, дүр көтеріл­ді. Оған үрей­лен­бе­ген абзал. Керісін­ше, қол­дау қажет.
Пре­зи­дент мыр­за! Айна­лаңы­здағы адам­дар нелік­тен халы­қты басып- жаны­шта­уға әуес, ашын­ды­руға, ашу­лан­ды­руға құмар? Сіз­ге қар­сы кел­ті­ру үшін поли­ци­я­ны, про­ку­рор­лар мен сот­тар­ды заң­ды бел­ден басқы­зып, әдейі аран­да­тып оты­рған жоқ па? Әлде бәрі де Сіздің тап­сыр­маңы­зды орын­да­у­шы ма? Халай­ық Сіз­ден осы­ны біл­гісі келеді.
Елі­міз­де тыны­штық, жақ­сы­лық, бере­ке-бір­лік болуын тілей­міз. Сон­ды­қтан да ақиқат­ты алды­ла­ры­ңы­зға тарт­тық. Митинг үшін қуда­ла­нып жатқан аза­мат­та­ры­мы­зға ара­ша­шы болы­ңы­здар! Әкім­шілік жаза­ға тар­ты­лған­дар­ды дереу босат­ты­ры­ңы­здар! Баба­ла­ры­мыз қан төгіп қорғаған киелі жері­мізді саудаға сал­дыр­май, шетел­дік­тер­ге жал­дат­пай халық тіле­уін орын­даңы­здар. Ел Сіз­дер­ден осы­ны күтеді.

Қаб­деш Жұма­ді­лов, халық жазу­шы­сы, мем­ле­кет­тік сый­лы­қтың иегері,

Софы Сма­та­ев, жазу­шы, Халы­қа­ра­лық «АЛАШ» сый­лы­ғы­ның лауреаты,

Ғаб­бас Қабы­шұ­лы, жазушы,

Мұх­тар Шаха­нов, “Түр­кі тіл­дес халы­қтар ара­сын­дағы ең үздік әлем ақы­ны” сый­лы­ғы­ның иегері,

Темір­хан Медет­бек, ақын, мем­ле­кет­тік сый­лы­қтың иегері,

Гүл­жан Ерға­ли­е­ва, жур­на­лист, «Халық ақы­ны Хамит Ерға­ли» қоры­ның төрайымы,

Әмір­жан Қоса­нов, жур­на­лист, саясаткер,

Рыс­бек Сәр­сен­бай­ұ­лы, «Жас Алаш» газетінің бас редакторы,

Ермұрат Бапи, «Дат» газетінің бас оқырманы,

Жары­лқап Қалы­бай, «Аңыз адам» – «Жұл­ды­здар отба­сы» жур­на­лы­ның бас редакторы,

Марат Тоқаш­ба­ев, «Пре­зи­дент және Халық» газетінің бас редакторы,

Жан­бо­лат Мамай, «Ашық алаң – Три­бу­на» газетінің бас редакторы.

Ори­ги­нал ста­тьи: Три­бу­на — Рес­пуб­ли­кан­ская обще­ствен­но-поли­ти­че­ская газе­та / tribunakz.com